HAYVANLARI KORUMA KANUNU

Kabul Tarihi: 24.06.2004

BİRİNCİ KISIM

Genel Hukumler

BİRİNCİ BOLUM

Amac, Kapsam, Tanimlar ve İlkeler

Amac

MADDE 1. - Bu Kanunun amaci; hayvanlarin rahat yasamlarini ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanlarin aci, istirap ve eziyet cekmelerine karsi en iyi sekilde korunmalarini, her turlu magduriyetlerinin onlenmesini saglamaktir.

Kapsam

MADDE 2. - Bu Kanun, amac maddesi dogrultusunda yapilacak duzenlemeleri, alinacak onlemleri, saglanacak esgudumu, denetim, sinirlama ve yukumlulukler ile tâbi olunacak cezaî hukumleri kapsar.

Tanimlar

MADDE 3. - Bu Kanunda gecen terimlerden;

a)Yasama ortami: Bir hayvanin veya hayvan toplulugunun dogal olarak yasadigi yeri,

b) Etoloji: Bir hayvan turunun dogustan gelen, kendine ozgu davranislarini inceleyen bilim dalini, 

c) Ekosistem: Canlilarin kendi aralarinda ve cansiz cevreleriyle iliskilerini bir duzen icinde yuruttukleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistemi,

d) Tur: Birbirleriyle ciftlesebilen ve ureme yetenegine sahip verimli doller verebilen populasyonlari,

e) Evcil hayvan: İnsan tarafindan kulture alinmis ve egitilmis  hayvanlari, 

f) Sahipsiz hayvan: Barinacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sinirlari disinda bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolu ya da dogrudan denetimi altinda bulunmayan evcil hayvanlari,

g) Gucten dusmus hayvan: Bulasici ve salgin hayvan hastaliklari haricinde yaslanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi cesitli nedenlerle fizikî olarak is yapabilme yetenegini kaybetmis binek ve yuk hayvanlarini,

h)Yabani hayvan: Dogada serbest yasayan evcillestirilmemis ve kulture alinmamis omurgali ve omurgasiz hayvanlari, 

i) Ev ve sus hayvani: İnsan tarafindan ozellikle evde, isyerlerinde ya da arazisinde ozel zevk ve refakat amaciyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan bakimi ve sorumlulugu sahiplerince   ustlenilen her turlu hayvani, 

j) Kontrollu hayvan: Bir kisi, kurulus, kurum ya da tuzel kisilik tarafindan sahiplenilen, bakimi, asilari, periyodik saglik kontrolleri yapilan isaretlenmis kayit altindaki ev ve sus hayvanlarini,

k) Hayvan bakimevi: Hayvanlarin rehabilite edilecegi  bir tesisi,

l) Deney: Herhangi bir hayvanin aci, eziyet, uzuntu veya uzun sureli hasara neden olacak deneysel ya da diger bilimsel amaclarla kullanilmasini,

m) Deney hayvani: Deneyde kullanilan ya da kullanilacak olan hayvani,

n) Kesim hayvani: Gida amacli kesimi yapilan hayvanlari, 

o) Bakanlik: Cevre ve Orman Bakanligini,

İfade eder.

İlkeler

MADDE  4. - Hayvanlarin korunmasina ve rahat yasamalarina iliskin temel ilkeler sunlardir:

a) Butun hayvanlar esit dogar ve bu Kanun hukumleri cercevesinde yasama hakkina sahiptir.

b) Evcil hayvanlar, turune ozgu hayat sartlari icinde yasama ozgurlugune sahiptir. Sahipsiz hayvanlarin da, sahipli hayvanlar gibi  yasamlari desteklenmelidir.

c) Hayvanlarin korunmasi, gozetilmesi, bakimi ve kotu muamelelerden uzak tutulmasi icin gerekli onlemler alinmalidir.

d) Hicbir maddî kazanc ve menfaat amaci gutmeksizin, sadece insanî ve vicdanî sorumluluklarla,  sahipsiz ve gucten dusmus hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda ongorulen kosullari tasiyan gercek ve tuzel kisilerin tesviki ve bu kapsamda esgudum saglanmasi esastir.  

e) Nesli yok olma tehlikesi altinda bulunan tur ve bunlarin yasama ortamlarinin korunmasi esastir.

f) Yabani hayvanlarin yasama ortamlarindan koparilmamasi, dogada serbestce yasayan bir hayvanin yakalanip ozgurlukten yoksun birakilmamasi esastir. 

g) Hayvanlarin korunmasi ve rahat yasamalarinin saglanmasinda; insanlarla diger hayvanlarin hijyen, saglik ve guvenlikleri de dikkate alinmalidir.

h) Hayvanlarin turune ozgu sartlarda bakilmasi, beslenmesi, barindirilma ve tasinmasi esastir.

i) Hayvanlari tasiyan ve tasitanlar onlari turune ve ozelligine uygun ortam ve sartlarda tasimali, tasima sirasinda beslemeli ve bakimini yapmalidirlar. 

j) Yerel yonetimlerin, gonullu kuruluslarla isbirligi icerisinde, sahipsiz ve gucten dusmus hayvanlarin korunmasi icin hayvan bakimevleri ve hastaneler kurarak onlarin bakimlarini ve tedavilerini saglamalari ve egitim calismalari yapmalari esastir.

k) Kontrolsuz uremeyi onlemek amaciyla, toplu yasanan yerlerde beslenen ve barindirilan kedi ve kopeklerin sahiplerince kisirlastirilmasi esastir. Bununla birlikte, soz konusu hayvanlarini yavrulatmak isteyenler, dogacak yavrulari belediyece kayit altina aldirarak bakmakla ve/veya dagitimini yapmakla yukumludur.     

İKİNCİ KISIM

Koruma Tedbirleri

BİRİNCİ BOLUM

Hayvanlarin Sahiplenilmesi, Bakimi ve Korunmasi

Hayvanlarin sahiplenilmesi ve bakimi

MADDE 5. - Bir hayvani, bakiminin gerektirdigi yaygin egitim programina katilarak sahiplenen veya ona bakan kisi, hayvani barindirmak, hayvanin turune ve ureme yontemine uygun olan etolojik ihtiyaclarini temin etmek, sagligina dikkat etmek, insan, hayvan ve cevre sagligi acisindan gerekli tum onlemleri almakla yukumludur.

Hayvan sahipleri, sahip olduklari hayvanlardan kaynaklanan cevre kirliligini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsizliklari onleyici tedbirleri almakla yukumlu olup; zamaninda ve yeterli seviyede tedbir alinmamasindan kaynaklanan zararlari tazmin etmek zorundadirlar.

Ev ve sus hayvani satan kisiler, bu hayvanlarin bakimi ve korunmasi ile ilgili olarak yerel yonetimler tarafindan duzenlenen egitim programlarina katilarak sertifika almakla yukumludurler.

Ev ve sus hayvani ve kontrollu hayvanlari bulundurma ve sahiplenme sartlari, hayvan bakimi konularinda verilecek egitim ile ilgili usul ve esaslar ile sahiplenilerek bakilan  hayvanlarin   cevreye verecekleri zarar ve rahatsizliklari onleyici tedbirler, Tarim ve Koyisleri Bakanligi ile esgudum saglanmak suretiyle, İcisleri Bakanligi ve ilgili kuruluslarin gorusu alinarak Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Ticarî amac gudulmeden bilhassa ev ve bahcesi icerisinde bakilan ev ve sus hayvanlari sahiplerinin borcundan dolayi haczedilemezler.   

Ev ve sus hayvanlarinin uretimini ve ticaretini yapanlar, hayvanlari sahiplenen ve onu uretmek icin secenler  annenin ve yavrularinin sagligini tehlikeye atmamak icin gerekli anatomik, fizyolojik ve davranis karakteristikleri ile ilgili onlemleri almakla yukumludur.

Ev ve sus hayvanlari ile kontrollu hayvanlardan, dogal yasama ortamlarina tekrar uyum saglayamayacak durumda olanlar terk edilemez; beslenemeyecegi ve iklimine uyum saglayamayacagi ortama birakilamaz. Ancak, yeniden sahiplendirme yapilabilir ya da hayvan bakimevlerine teslim edilebilir.

Sahipsiz ve gucten dusmus hayvanlarin korunmasi

MADDE 6. - Sahipsiz ya da gucten dusmus hayvanlarin, 3285 sayili Hayvan Sagligi Zabitasi Kanununda ongorulen durumlar disinda oldurulmeleri yasaktir.

Gucten dusmus hayvanlar ticarî ve gosteri amacli veya herhangi bir sekilde binicilik ve tasimacilik amaciyla calistirilamaz.

Sahipsiz hayvanlarin korunmasi, bakilmasi ve gozetimi icin yururlukteki mevzuat hukumleri cercevesinde, yerel yonetimler yetki ve sorumluluklarina iliskin duzenlemeler ile cevreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye yonelik tedbirler, Tarim ve Koyisleri Bakanligi ve İcisleri Bakanligi ile esgudum saglanarak, diger ilgili kuruluslarin da gorusu alinmak suretiyle Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Sahipsiz veya gucten dusmus hayvanlarin en hizli  sekilde yerel yonetimlerce  kurulan veya izin verilen hayvan bakimevlerine goturulmesi zorunludur. Bu hayvanlarin oncelikle soz konusu merkezlerde olusturulacak musahede yerlerinde tutulmasi saglanir. Musahede yerlerinde kisirlastirilan, asilanan ve rehabilite edilen hayvanlarin kaydedildikten sonra oncelikle alindiklari ortama  birakilmalari esastir.

Sahipsiz veya gucten dusmus hayvanlarin toplatilmasi ve hayvan bakimevlerinin calisma usul ve esaslari, ilgili kurum ve kuruluslarin gorusleri alinarak Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir. Hayvan bakimevleri ve hastanelerin kurulmasi amaciyla Hazineye ait araziler oncelikle tahsis edilir. Amaci disinda kullanildigi tespit edilen arazilerin tahsisi iptal edilir.

Hicbir kazanc ve menfaat saglamamak kaydiyla sadece insanî ve vicdanî amaclarla sahipsiz ve gucten dusmus hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda ongorulen sartlari tasiyan gercek ve tuzel kisilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanligi, Ozellestirme İdaresi Baskanligi tarafindan, mulkiyeti idarelerde kalmak kosuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaslar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin uzerinde amaca uygun tesisler  ilgili Bakanligin/İdarenin izni ile yapilir. 

İKİNCİ BOLUM

Hayvanlara Mudahaleler

Cerrahi mudahaleler

MADDE 7. - Hayvanlara tibbî ve cerrahi mudahaleler sadece veteriner hekimler tarafindan yapilir. 

Kontrolsuz uremenin onlenmesi icin, hayvanlara aci vermeden kisirlastirma mudahaleleri yapilir.

Yasak mudahaleler

MADDE 8. - Bir hayvan neslini yok edecek her turlu mudahale yasaktir.

Hayvanlarin, yasadiklari surece, tibbî amaclar disinda organ veya dokularinin tumu ya da bir bolumu cikarilip alinamaz veya tahrip edilemez.

Ev ve sus hayvaninin dis gorunusunu degistirmeye yonelik veya diger tedavi edici olmayan kuyruk ve kulak kesilmesi, ses tellerinin alinmasi ve tirnak ve dislerinin sokulmesine yonelik  cerrahi mudahale yapilmasi yasaktir. Ancak bu yasaklamalara; bir veteriner hekimin, veteriner hekimligi uygulamalari ile ilgili tibbî sebepler veya ozel bir hayvanin yarari icin gerektiginde tedavi edici olmayan mudahaleyi gerekli gormesi veya uremenin onlenmesi durumlarinda izin verilebilir.

Bir hayvana tibbî amaclar disinda, onun turune ve etolojik ozelliklerine aykiri hale getirecek sekilde ve dozda hormon ve ilac vermek, cesitli maddelerle doping yapmak, hayvanlarin turlerine has davranis ve fizikî ozelliklerini yapay yontemlerle degistirmek  yasaktir.

Hayvan deneyleri

MADDE 9. - Hayvanlar, bilimsel olmayan teshis, tedavi ve deneylerde kullanilamazlar.

Tibbî ve bilimsel deneylerin uygulanmasi ve deneylerin hayvanlari koruyacak sekilde yapilmasi ve deneylerde kullanilacak hayvanlarin uygun bicimde bakilmasi ve barindirilmasi esastir.

Baskaca bir secenek olmamasi halinde, hayvanlar bilimsel calismalarda deney hayvani olarak kullanilabilir.

Hayvan deneyi yapan kurum ve kuruluslarda bu deneylerin yapilmasina kendi bunyelerinde kurulmus ve kurulacak etik kurullar yoluyla izin verilir.

Etik kurullarin kurulusu, calisma usul ve esaslari, Tarim ve Koyisleri Bakanligi ile Saglik Bakanliginin ve ilgili kuruluslarin gorusleri alinarak Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Deney hayvanlarinin yetistirilmesi, beslenmesi, barindirilmasi, bakilmasi, deney hayvani besleyen, tedarik eden ve kullanici isletmelerin tescil edilmesi, calisan personelin nitelikleri, tutulacak kayitlar, ne tur hayvanlarin yetistirilecegi ve deney hayvani besleyen, tedarik eden ve kullanici isletmelerin uyacagi esaslar Tarim ve Koyisleri Bakanliginca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.         

UCUNCU BOLUM

Hayvanlarin Ticareti ve Egitilmesi

Hayvanlarin ticareti

MADDE 10. - Satilirken; hayvanlarin sagliklarinin iyi, barindirildiklari yerin temiz ve saglik sartlarina uygun olmasi zorunludur.

Ciftlik hayvanlarinin bakimi, beslenmesi, nakliyesi ve kesimi esnasinda hayvanlarin refahi ve guvenliginin saglanmasi hususundaki duzenlemeler Tarim ve Koyisleri Bakanliginca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Yabani hayvanlarin ticaretine iliskin duzenlemeler Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Ev ve sus hayvanlarinin uretimini ve ticaretini yapanlar, annenin ve yavrularinin sagligini tehlikeye atmamak icin gerekli anatomik, fizyolojik ve davranis karakteristikleri ile ilgili onlemleri almakla yukumludur.

Hayvanlarin ticarî amacla film cekimi ve reklam icin kullanilmasi ile ilgili hususlar izne tâbidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kuruluslarin gorusu alinarak Bakanlikca cikarilacak   yonetmelikle belirlenir.

Bir hayvan; aci, istirap ya da zarar gorecek sekilde, film cekimi, gosteri, reklam ve benzeri isler icin kullanilamaz. 

Deney hayvanlarinin ithalat ve ihracati izne tâbidir. Bu izin, Bakanligin gorusu alinarak Tarim ve Koyisleri Bakanliginca verilir.

Hasta, sakat ve yasli durumda bulunan veya iyilesemeyecek derecede agrisi veya acisi olan bir hayvani usulune uygun kesmek ya da agrisiz oldurme amacindan baska bir amacla birine devretmek, satmak veya almak yasaktir.

Egitim

MADDE 11. - Hayvanlar, dogal kapasitesini veya gucunu asacak sekilde veya  yaralanmasina, gereksiz aci cekmesine, kotu aliskanliklara ozendirilmesine neden olacak yontemlerle egitilemez.          

Hayvanlari baska bir canli hayvanla dovusturmek yasaktir.  Folklorik amaca yonelik, siddet icermeyen geleneksel gosteriler, Bakanligin uygun gorusu alinarak il hayvanlari koruma kurullarindan izin alinmak suretiyle duzenlenebilir.

DORDUNCU BOLUM

Hayvanlarin Kesimi, Oldurulmesi ve Yasaklar

Hayvanlarin kesimi

MADDE 12. - Hayvanlarin kesilmesi; dini kurallarin gerektirdigi ozel kosullar dikkate alinarak hayvani korkutmadan, urkutmeden, en az aci verecek sekilde, hijyenik kurallara uyularak  ve usulune uygun olarak bir anda yapilir. Hayvanlarin kesiminin ehliyetli kisilerce yapilmasi saglanir.

Dini amacla kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarini dini hukumlere, saglik sartlarina, cevre temizligine uygun olarak, hayvana en az aci verecek sekilde bir anda kesimi, kesim yerleri, ehliyetli kesim yapacak kisiler ve ilgili diger hususlar Bakanlik, kurum ve kuruluslarin gorusu alinarak, Diyanet İsleri Baskanliginin bagli oldugu Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir. 

Hayvanlarin oldurulmesi

MADDE 13. - Kanunî istisnalar ile tibbî ve bilimsel gerekceler ve gida amacli olmayan, insan ve cevre sagligina yonelen onlenemez tehditler bulunan acil durumlar disinda yavrulama, gebelik ve sut anneligi donemlerinde hayvanlar oldurulemez.

Oldurme isleminden sorumlu kisi ve kuruluslar, hayvanin kesin olarak oldugunden emin olunduktan sonra, hayvanin olusunu usulune uygun olarak bertaraf etmek veya ettirmekle yukumludurler. Oldurme esas ve usulleri Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Yasaklar

MADDE 14. - Hayvanlarla ilgili yasaklar sunlardir:

a) Hayvanlara kasitli olarak kotu davranmak, acimasiz ve zalimce islem yapmak, dovmek, ac ve susuz birakmak, asiri soguga ve sicaga maruz birakmak, bakimlarini ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik aci cektirmek.

b) Hayvanlari, gucunu astigi acikca gorulen fiillere zorlamak.

c) Hayvan bakimi egitimi almamis kisilerce ev ve sus hayvani satmak.

d) Ev ve sus hayvanlarini onalti yasindan kucuklere satmak.

e) Hayvanlarin kesin olarak oldugu anlasilmadan, vucutlarina mudahalelerde bulunmak.     

f) Kesim hayvanlari ve 4915 sayili Kanun cercevesinde avlanmasina ve ozel uretim ciftliklerinde kesim hayvani olarak uretimine izin verilen av hayvanlari  ile ticarete konu yabani hayvanlar disindaki hayvanlari, et ihtiyaci amaciyla kesip ya da oldurup piyasaya surmek.

g) Kesim icin yetistirilmis hayvanlar disindaki hayvanlari odul, ikramiye ya da prim olarak dagitmak.

h) Tibbî gerekceler haric hayvanlara ya da onlarin ana karnindaki yavrularina veya havyar uretimi haric yumurtalarina zarar verebilecek sunî mudahaleler yapmak, yabanci maddeler vermek.

i) Hayvanlari hasta, gebelik suresinin 2/3’unu tamamlamis gebe ve yeni ana iken calistirmak, uygun olmayan kosullarda barindirmak.  

j) Hayvanlarla cinsel iliskide bulunmak, iskence yapmak.

k) Saglik nedenleri ile gerekli olmadikca bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek,  aci, istirap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollu icki, sigara, uyusturucu ve bunun gibi bagimlilik yapan yiyecek veya icecekler vermek.

l) Pitbull Terrier, Japanese Tosa gibi tehlike arz eden hayvanlari uretmek; sahiplendirilmesini, ulkemize girisini, satisini ve reklamini yapmak; takas etmek, sergilemek ve hediye etmek.

UCUNCU KISIM

Hayvan Koruma Yonetimi

BİRİNCİ BOLUM

Mahallî Hayvan Koruma Kurullari  Teskilât, Gorev ve Sorumluluklar

İl hayvanlari koruma kurulu

MADDE 15. - Her ilde il hayvanlari koruma kurulu, valinin baskanliginda, sadece hayvanlarin korunmasi ve mevcut sorunlar ile cozumlerine yonelik olmak uzere toplanir.

Bu toplantilara;

a) Buyuksehir belediyesi olan illerde buyuksehir belediye baskanlari, buyuksehire bagli ilce belediye baskanlari, buyuksehir olmayan illerde belediye baskanlari,

b) İl cevre ve orman muduru,

c) İl tarim muduru,

d) İl saglik muduru,

e) İl millî egitim muduru,

f) İl muftusu,

g) Belediyelerin veteriner isleri muduru,

h) Veteriner fakulteleri olan yerlerde fakulte temsilcisi,

i) Munhasiran hayvanlari koruma ile ilgili faaliyet gosteren gonullu kuruluslardan valilik takdiri ile secilecek en cok iki temsilci, 

j) İl veya bolge veteriner hekimler odasindan bir temsilci,

Katilir.

Kurul baskani gerekli gordugu durumlarda konuyla ilgili olarak diger kurum ve kuruluslardan yetkili isteyebilir.

İl hayvan koruma kurulu sekretaryasini, il cevre ve orman  mudurlugu yurutur. Kurul, calismalarinin sonucunu, onemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve gorusleri Bakanliga bildirir. İllerde temsilciligi bulunmayan kurulus var ise il hayvan koruma kurullari diger uyelerden olusur. Kurul, kurul baskani tarafindan toplantiya cagrilir.

İl hayvan koruma kurulunun calisma esas ve usulleri Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

İl hayvanlari koruma kurulunun gorevleri

MADDE 16. - Hayvanlari koruma  kurulu munhasiran  hayvanlarin korunmasi, sorunlarin tespiti ve cozumlerini karara baglamak uzere; av ve yaban hayvanlarinin ve yasama alanlarinin korunmasi ve avciligin duzenlenmesi hususlarinda alinmis olan Merkez Av Komisyonu kararlarini goz onunde bulundurarak;

a) Hayvanlarin korunmasi ve kullanilmasinda onlarin yasal temsilciligi niteligi ile bu Kanunda belirtilen gorevleri yerine getirmek,

b) İl sinirlari icinde hayvanlarin korunmasina iliskin sorunlari belirleyip, koruma sorunlarinin cozum tekliflerini iceren yillik, bes yillik ve on yillik  plân ve projeler yapmak, yillik hedef raporlari hazirlayip Bakanligin uygun gorusune sunmak, Bakanligin olumlu gorusunu alarak hayvanlarin korunmasi amaciyla her turlu onlemi almak,

c) Hazirlanan uygulama programlarinin uygulanmasini saglamak ve sonuctan Bakanliga bilgi vermek,

d) Hayvanlarin korunmasi ile ilgili olarak cesitli kisi, kurum ve kuruluslarin il duzeyindeki faaliyetlerini izlemek, yonlendirmek ve bu konuda gerekli esgudumu saglamak,

e) İlde kurulacak olan hayvan bakimevleri ve hayvan hastanelerini desteklemek, gelistirmek ve gerekli onlemleri almak, 

f) Yerel hayvan koruma gonullulerinin muracaatlarini degerlendirmek,

g) Hayvan sevgisi,  korunmasi ve yasatilmasi ile ilgili egitici faaliyetler duzenlemek,

j) Bu Kanuna gore cikarilacak mevzuatla verilecek gorevleri yapmak,

İle gorevli ve yukumludur.

İKİNCİ BOLUM

Denetim ve Hayvan Koruma Gonulluleri

Denetim

MADDE 17. - Bu Kanun hukumlerine uyulup uyulmadigini denetleme yetkisi Bakanliga aittir. Gerektiginde bu yetki Bakanlikca mahallin en buyuk mulkî amirine yetki devri suretiyle devredilebilir.

Denetim elemanlarinin nitelikleri ve denetime iliskin usul ve esaslar ile kayit ve izleme sistemi kurma, bildirim yukumlulugu ile bunlari verecekler hakkindaki usul ve esaslar Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Yerel yonetimler, ev ve sus hayvanlari ile sahipsiz hayvanlarin kayit altina alinmasi ile ilgili islemleri yapmakla yukumludurler.

Yerel hayvan koruma gorevlilerinin sorumluluklari

MADDE 18. - Ozellikle kedi ve kopekler gibi sahipsiz hayvanlarin kendi mekânlarinda, bulunduklari bolge ve mahallerde yasamalari sorumlulugunu ustlenen gonullu kisilere yerel hayvan koruma gorevlisi adi verilir. Bu gorevliler, hayvan koruma dernek ve vakiflarina uye ya da bu konuda faydali hizmetler yapmis kisiler arasindan il hayvan koruma kurulu tarafindan her yil icin secilir. Yerel hayvan koruma gorevlileri gorev aninda belgelerini tasimak zorundadir ve bu belgelerin her yil yenilenmesi gerekir. Olumsuz faaliyetleri tespit edilen kisilerin belgeleri iptal edilir. Yerel hayvan gorevlilerinin gorev ve sorumluluklarina, bu kisilere verilecek belgelere, bu belgelerin iptaline ve verilecek egitime iliskin usul ve esaslar Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Yerel hayvan koruma gorevlileri; bolge ve mahallerindeki, oncelikle kopekler ve kediler  olmak uzere, sahipsiz hayvanlarin bakimlari, asilarinin yapilmasi, asili hayvanlarin markalanmasi ve kayitlarinin tutulmasinin saglanmasi, kisirlastirilmasi, saldirgan olanlarin egitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapilmasi icin yerel yonetimler tarafindan kurulan hayvan bakimevlerine gonderilmesi gibi yapilan tum faaliyetleri yerel yonetimler ile esgudumlu olarak yaparlar.

UCUNCU BOLUM

Hayvanlarin Korunmasinin Desteklenmesi

Mali destek

MADDE 19. - Ev ve sus hayvanlarinin korunmasi amaciyla bakimevleri ve hastaneler kurmak; buralarda bakim, rehabilitasyon, asilama ve kisirlastirma gibi faaliyetleri yurutmek icin, basta yerel yonetimler olmak uzere diger ilgili kurum ve kuruluslara Bakanlikca uygun gorulen miktarlarda mali destek saglanir. Bu amacla Bakanlik butcesine gerekli odenek konulur. Bu odenegin kullanimina iliskin esas ve usuller, Maliye Bakanliginin olumlu gorusu alinmak suretiyle Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

DORDUNCU BOLUM

Diger Hukumler

Egitici yayinlar

MADDE 20. - Hayvanlarin korunmasi ve refahi amaciyla; yaygin ve orgun egitime yonelik programlarin yapilmasi, radyo ve televizyon programlarinda bu konuya yer verilmesi esastir. Turkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile ozel  televizyon kanallarina ait televizyon programlarinda ayda en az iki saat, ozel radyo kanallarinin programlarinda ise ayda en az yarim saat egitici yayinlarin yapilmasi zorunludur. Bu yayinlarin % 20'sinin izlenme ve dinlenme orani en yuksek saatlerde yapilmasi esastir. Radyo ve Televizyon Ust Kurulu gorev alanina giren hususlarda bu maddenin takibi ile yukumludur.

Trafik kazalari

MADDE 21. - Bir hayvana carpan ve ona zarar veren surucu, onu en yakin veteriner hekim ya da tedavi unitesine goturmek veya goturulmesini saglamak zorundadir.

Hayvanat bahceleri

MADDE 22. - İsletme sahipleri ve belediyeler hayvanat bahcelerini, dogal yasama ortamina en uygun sekilde tanzim etmekle ve ettirmekle yukumludurler. Hayvanat bahcelerinin kurulusu ile calisma usul ve esaslari Tarim ve Koyisleri Bakanliginin gorusu alinmak suretiyle Bakanlikca cikarilacak yonetmelikle belirlenir.

Yasak ve izinler

MADDE 23. - Bu Kanun kapsaminda olan ev ve sus  hayvanlarinin ticaretinin yapilmasi, ithalati ve ihracati ile her ne sekilde olursa olsun, ulkeden cikarilmasi ve sokulmasi ile ilgili her turlu izin ve islemlerde Bakanligin gorusu alinmak kaydiyla Tarim ve Koyisleri Bakanligi yetkilidir. Tarim ve Koyisleri Bakanliginin ilgili birimlerince, yil icinde yapilan ithalat ve ihracat ile ilgili bilgiler Bakanliga bildirilir.

Koruma altina alma

MADDE 24. - Bu Kanunun hayvanlari  korumaya yonelik hukumlerine aykiri hareket eden ve bu suretle bulundurdugu hayvanlarin bakimini ciddi sekilde ihmal eden ya da onlara agri, aci veya zarar veren kisilerin denetimle yetkili merci tarafindan hayvan bulundurmasi yasaklanir ve hayvanlarina el konulur. Soz konusu hayvan yeniden sahiplendirilir ya da koruma altina alinir.

DORDUNCU KISIM

Cezai Hukumler

BİRİNCİ BOLUM

İdari Para Cezasi Verme Yetkisi, Cezalar, Odeme Suresi, Tahsil ve İtiraz

İdarî para cezasi verme yetkisi

MADDE 25. - Bu Kanunda ongorulen idarî para cezalari bu Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen denetime yetkili merci tarafindan verilir.

İdari para cezalarina itiraz

MADDE 26. - İdarî para cezalarina karsi cezanin tebligi tarihinden itibaren onbes gun icinde idare mahkemesine dava acilabilir. Davanin acilmis olmasi idarece verilen cezanin yerine getirilmesini durdurmaz. Bu konuda idare mahkemelerinin verdigi kararlar kesindir.

İdarî para cezalarinin odenme suresi ve tahsili

MADDE 27. - İdarî para cezalarinin odenme suresi cezanin tebligi tarihinden itibaren otuz gundur.

Ceza vermeye yetkili merciler tarafindan, Bakanlikca bastirilan ve dagitilan makbuz karsiliginda verilen para cezalari, ilgilileri tarafindan mahallin en buyuk mal memurluguna yatirilir. Yatirilan paranin % 80'i ilgili belediyeye takip eden ay icinde aktarilir. Bu para, tahsisi mahiyette olup amaci disinda kullanilamaz. Bu Kanuna gore verilecek idarî para cezalarinda kullanilacak makbuzlarin sekli, dagitimi ve kontrolu ile ilgili esas ve usuller yonetmelikle belirlenir.

Ongorulen sure icinde odenmeyen para cezalari, gecikme zammi ile birlikte 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulu Hakkinda Kanun hukumlerine gore tahsil edilir.

Cezalar

MADDE 28. - Bu Kanun hukumlerine aykiri davrananlara asagidaki cezalar verilir:

a) 4 uncu maddenin (k) bendinin ikinci cumlesi hukmune aykiri davrananlara, hayvan basina ikiyuzellimilyon lira idarî para cezasi.

b) 5 inci maddenin birinci, ikinci, ucuncu ve altinci fikralarinda ongorulen hayvanlarin sahiplenilmesi ve bakimi ile ilgili yasaklara ve yukumluluklere uymayan ve alinmasi gereken onlemleri almayanlara hayvan basina ellimilyon lira, yedinci fikrasinda ongorulen yukumluluk ve yasaklara uymayanlara  hayvan basina yuzellimilyon lira idarî para cezasi.

c) 6 nci maddenin birinci fikrasina aykiri hareket edenlere hayvan basina besyuzmilyon lira idarî para cezasi.

d) 7 nci maddede yazilan cerrahi amacli mudahaleler ile ilgili hukumlere aykiri davrananlara hayvan basina yuzellimilyon  lira idarî para cezasi.

e) 8 inci maddenin birinci fikrasinda yazili, bir hayvan neslini yok edecek mudahalede bulunanlara hayvan basina yedibucukmilyar lira idarî para cezasi; ikinci, ucuncu ve dorduncu  fikralarina uymayanlara hayvan basina birmilyar lira idarî para cezasi.

f) 9 uncu maddede ve cikarilacak yonetmeliklerinde belirtilen hususlara uymayanlara hayvan basina ikiyuzellimilyon lira; yetkisi olmadigi halde hayvan deneyi yapanlara hayvan basina birmilyar lira idarî para cezasi.

g) 10 uncu maddede belirtilen hayvan ticareti izni almayanlara ve bu konudaki yasaklara ve yonetmelik hukumlerine aykiri davrananlara ikimilyarbesyuzmilyon lira idarî para cezasi.

h) 11 inci maddenin birinci fikrasindaki egitim ile ilgili  yasaklara aykiri davrananlara birmilyarikiyuzellimilyon lira, ikinci fikrasina aykiri davrananlara hayvan basina  birmilyarikiyuzellimilyon lira idarî para cezasi.

i) 12 nci maddenin birinci fikrasina aykiri hareket edenlere hayvan basina besyuzmilyon lira; ikinci fikrasina aykiri hareket edenlere hayvan basina birmilyarikiyuzellimilyon lira idarî para cezasi.

j) 13 uncu madde hukumlerine aykiri davrananlara, oldurulen hayvan basina besyuzmilyon lira idarî para cezasi, aykiri davranislarin isletmelerce gosterilmesi halinde oldurulen hayvan basina birmilyarikiyuzellimilyon lira idarî para cezasi.

k) 14 uncu maddenin (a), (b), (c), (d), (e), (g), (h), (i), (j) ve (k) bentlerine aykiri davrananlara ikiyuzellimilyon lira idarî para cezasi; (f) ve (l) bentlerine aykiri davrananlara hayvan basina ikimilyarbesyuzmilyon lira idarî para cezasi verilir, kesilmis ve canli hayvanlara el konulur.

l) RTUK’un takibi sonucunda 20 nci maddeye aykiri hareket ettigi tespit edilen ulusal radyo ve televizyon kurum ve kuruluslarina maddenin ihlal edildigi her ay icin besmilyar lira idarî para cezasi.

m) 21 inci maddeye aykiri hareket edenlere hayvan basina ikiyuzellimilyon lira idarî para cezasi.

n) 22 nci maddeye uymayanlara, hayvanat bahcelerinde kotu sartlarda barindirdiklari hayvan basina altiyuzmilyon lira idarî para cezasi.

o) 23 uncu maddeye aykiri hareket edenlere hayvan basina ikimilyarbesyuzmilyon lira idarî  para cezasi.

Bu maddenin (b) bendinde atifta bulunulan 5 inci maddenin birinci, ikinci ve besinci fikralari ile (o) bendi disinda kalan fiillerin, veteriner hekim, veteriner saglik teknisyeni, hayvan koruma gonullusu, hayvan koruma dernegi uyeleri, hayvan koruma vakfi uyeleri, hayvan toplama, gozetim altina alma, bakma, koruma ile gorevlendirilmis olan kisilerce islenmesi halinde verilecek ceza iki kat artirilarak uygulanir.

Bu maddede yazili idarî  para cezalari, her takvim yili basindan gecerli olmak uzere, o yil icin 4.1.1961 tarihli ve 213 sayili Vergi Usul Kanununun mukerrer 298 inci maddesi hukumleri uyarinca tespit ve ilân edilen yeniden degerleme oraninda artirilarak uygulanir.

BESİNCİ KISIM

Cesitli, Son ve Gecici Hukumler

BİRİNCİ BOLUM

Cesitli Hukumler

Birden fazla hukmun ihlâli

MADDE 29. - Bu Kanunda suc olarak ongorulen fiiller baska kanunlara gore de suc ise, en agir cezayi gerektiren kanun hukumleri uygulanir.

Fiili ile bu Kanunun birden fazla hukmunu ihlal edenlere daha agir olan ceza verilir.

Fiillerin tekrari

MADDE 30. - Bu Kanunda, ceza hukmu altina alinmis fiillerin tekrari halinde para cezalari bir kat, daha fazla tekrari halinde uc kat artirilarak verilir.

İKİNCİ BOLUM

Son ve Gecici Hukumler

Sakli hukumler

MADDE 31. - 4915 sayili Kara Avciligi Kanunu, 3285 sayili Hayvan Sagligi ve Zabitasi Kanunu, 4631 sayili Hayvan Islahi Kanunu ile 1380 sayili Su Urunleri Kanunu hukumleri saklidir.

GECİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun 14 uncu maddesinin (l) bendinde belirtilen hayvanlardan, yurda bu Kanunun yururluge girdigi tarihten once sokulmus olanlarin sahipleri; uc ay icerisinde hayvan koruma kurullarina bildirimde bulunarak bunlari kayit altina aldirmak; alti ay icerisinde kisirlastirarak kisirlastirildiklarina iliskin belgeleri il hayvan koruma kurullarina teslim etmek zorundadirlar.

GECİCİ MADDE 2. - Bu Kanun geregince cikarilmasi gerekli bulunan yonetmelikler, Kanunun yururluge girdigi tarihten itibaren bir yil icinde hazirlanir.

Yururluk

MADDE 32. - Bu Kanun yayimi tarihinde yururluge girer.

Yurutme

MADDE 33. - Bu Kanun hukumlerini Bakanlar Kurulu yurutur.